Sitemap | Zoeken | Contact  | English - Engels  

Lichaamstaal - algemeen gedrag

Onder algemeen gedrag verstaat men alles wat een pinguïn doet om zichzelf te onderhouden en verzorgen, zoals veren poetsen, warmte regelen e.d.
Het is dus gedrag dat 1 individu toont, meestal zonder interactie met anderen.
  • Baden en veren poetsen
    Dit is een van de belangrijkste gedragingen van een pinguïn: Lichaamsverzorging is absoluut levensnoodzakelijk.
    Het is met name door het insmeren met stuitvet (zie ook : warmtebehoud) dat hun verenkleed waterdicht gemaakt wordt. Enkel op die manier zijn ze beschermd tegen de kou en het water.

    In de broedkolonie kan men als pinguïn tamelijk vuil worden, want niemand let erop waar de met hoge druk uitgescheiden uitwerpselen terechtkomen. En ook bij de nestvorming vliegt de aarde in het rond. Het morgentoilet vindt meestal in het water aan het strand plaats. Vermoeden de vogels echter dat er een vijand op de loer ligt, dan wassen ze zich in open zee.
    Bij pinguïns gebeurt de warmte-isolatie door hun verenkleed en de daaronderliggende vetlaag. Het verenkleed is heel dicht (zie ook lichaam) en wordt regelmatig verzorgd en ingevet, zodat het een water-ondoorlaatbaar omhulsel vormt.
    Zo gauw een pinguïn aan land is, begint hij z'n verenkleed te poetsen en te kammen. Met hun bek gaan ze met gelijkmatige bewegingen door hun veren en schudden hierbij hun kop om het eruitgekamde water kwijt te raken. Hun hals is zo beweeglijk dat ze bijna overal aan kunnen. Na elke baan gaan ze met hun snavel naar de stuitklier, een dubbele zak zo groot als een erwt, bij de staartwortel, waarin zich een wasachtige stof bevindt. Met lichte druk wordt stuitvet van de klier op de nabijgelegen veren gebracht, en zo op de snavel verdeeld. Dit stuitvet wordt dan gelijkmatig over de veren aangebracht. De kop wordt verzorgd doordat stuitvet van de snavel op de vleugels en dan met de vleugels op de veren van de kop wordt verdeeld.

    Dit stuitvet, bestaande uit een gecompliceerd mengsel van olie en was, voorkomt uitdrogen en dient vooral als isolatie tegen water. Bovendien bezit het "vuil-afwerende" eigenschappen en verhindert dat zich schimmels, bacteriën of algen in de veren vastzetten.

    Dit vetlaagje zorgt er ook voor dat de wrijving in het water minimaal is, zodat een pinguïn er als het ware door vliegt. Zodra een olievlek of ander vuil het verenkleed door elkaar brengt, wordt deze wrijvingsweerstand groter en dat zou de vogel enorm vertragen wat in sommige omstandig-heden levensbedreigend kan worden.
    Broedgedrag bij rotsspringers


    Dit poetsen is zelfs een onderdeel van het broedgedrag. Bij koppels is het een teken van liefde om de veren van de partner te ordenen op plaatsen die voor hem/haar niet goed bereikbaar zijn.

  • Bijeenkruipen - verzamelen

    Ook dit is een vorm van zelfbehoud, want door dit bijeenkruipen is het warmteverlies veel kleiner. Dit is vooral bij keizerspinguïns waarge-nomen, tijdens het broeden bij minus 60 °C in de ijzige kou op Antarctica.

  • Warmte verliezen
    Vooral de pinguïns uit de warme, meer noordelijk gelegen plaatsen (zoals o.a. Spheniscus soorten) krijgen het regelmatig te warm. En oververhitting is gevaarlijk, dus moeten ze zorgen dat ze teveel warmte kunnen verliezen.
    De luchtlaag tussen de veren en de vetlaag onder de huid isoleert zo sterk dat een pinguïn gevaar loopt bij mooi weer oververhit te geraken. Wanneer ze namelijk snel door de kolonie lopen en de zon op hun zwarte veren brandt, kan de warmte niet snel genoeg afgevoerd worden. Men merkt dan dat ze hun vleugels spreiden om het lichaamsoppervlak te vergroten. Bij sommige soorten kan men zelfs zien dat de binnenzijde van de vleugels met bloed wordt volgepompt en lichtroze wordt. Dit lichaamsdeel is bijna niet geïsoleerd zodat ze langs deze weg overtollige warmte kunnen afvoeren.
    Hijgen van een humboldtpinguin
    Is ook dit nog niet voldoende dan hijgen ze zoals een hond en geven bijkomende warmte af via de vochtige slijmhuid.
    De 4 soorten van de Spheniscus, die in warmere regios leven, hebben een extra onbedekte (geen veren), roze vlek rond de bek, waarlangs ze een te veel aan warmte kunnen afvoeren.

  • Slapen
    Ook een pinguïn heeft rust nodig en moet slapen. Aan land ziet men hen staan met hun kop tussen of onder een vleugel, of soms ook liggend op de grond. Meestal slapen ze regelmatig maar in korte dutjes, omdat ze steeds bedacht moeten zijn op gevaar. Omdat sommige dieren meerdere dagen en weken op zee doorbrengen, zullen ze ook daar slapen, maar hoe is nog niet bekend. Men vermoed al drijvend op het water met de kop op/tussen de vleugels. Tijdens deze slaap is hun metabolisme (stofwisseling of energie omzetting) vertraagd om energie te sparen. Dit is vooral heel belangrijk tijdens de dagen dat ze moeten vasten, zoals tijdens het broeden en ruien.

volgend hoofdstuk: Agressief gedrag
© Pinguins info  |   2000-2021