Sitemap | Zoeken | Contact  | English - Engels  

Broeikaseffect en ozongat.

Aan de hand van het ijs op Antarcticakan men bepalen wat er vroeger in de lucht was. In het ijs bevinden zich namelijk kleine gasblaasjes. Wanneer er sneeuw valt wordt daarin ook lucht opgenomen dat onder druk van later vallende sneeuw niet meer kan ontsnappen. Door die druk wordt de sneeuw opeengepakt en verdicht tot ijs. Zo komt het voor dat de luchtblaasjes in de verschillende lagen ijs andere informatie leveren over het verleden. Zo werd er vroeger enkel vuur gebruikt voor de verwarming en het koken en kwam er maar weinig kooldioxide in de lucht. Met de latere verbranding van hele velden en streken nam de hoeveelheid aan kooldioxide sterk toe en met de uitvinding van de dampmachine en de industriële evolutie steeg ze exponentieel. Dit kooldioxide is de grondbouwsteen voor de groei van planten. Het wordt met behulp van zonnelicht als energiebron opgenomen en tot cellen verwerkt. De olie en kolen die we nu verbranden zijn overblijfselen van vroegere wouden en dieren en de hierbij vrijgekomen kooldioxide komt uit de atmosfeer van onze aarde. Tegenwoordig zetten we deze kooldioxide te snel en teveel weer vrij. Door de toename aan vrijgekomen kooldioxide in de lucht wordt de aarde meer warmte-geïsoleerd waardoor de warmte van de zonnestraling niet zo goed meer afgeleid wordt en de aarde opwarmt. Door deze opwarming (broeikaseffect) zal het zeeoppervlak stijgen en het ijs aan de poolkappen smelten wat (negatieve) consequenties voor de hele wereld zal hebben.

In deze gasblaasjes ontbreekt een stofgroep, nl. FCKW (Fluor-Chloor-koolwaterstoffen) of freon. Freonen worden gebruikt als koelstoffen in o.a. koelkasten en airco´s, als drijfgas in spuitbussen en bij de produktie van schuim. De schadelijke werking van chlooratomen treedt eerst op bij minus 80°C. Deze extreme koude wordt in de hogere atmosfeerlagen boven de polen bereikt in de winter als de zon er niet is om de lucht op te warmen. Bij deze temperatuur wordt de ozon afgebroken onder invloed van vrije chlooratomen die vrijkomen bij de afbraak van freon.

Ozon is een giftige, sterk reactieve verbinding van drie zuurstofatomen. Het is geconcentreerd in een 50 km dikke laag, die 16 km boven het aardoppervlak begint en de onderste laag van de stratosfeer vormt. Deze ozonlaag beschermt de aarde tegen de schadelijke effecten van ultra-violette straling.
Elk jaar in de winter verdunt deze ozonlaag boven Noord- en Zuidpool. Dit gat in de ozonlaag werd voor het eerst opgemerkt in 1981. Pas bij de eerste zonnestralen in de lente wordt het effect van het ontbreken van de UV-filter merkbaar. De ultra-violette straling van de voorjaarszon zet een reeks van ingewikkelde reacties in gang waardoor chloor en andere gassen die met ozon reageren plotseling actief worden. Als gevolg van dit gat kan de ultraviolette straling sterker tot de aarde doordringen met alle schadelijke gevolgen vandien. In Australië en Nieuw-Zeeland heeft men het grootste aantal huidkankerpatiënten. Op Vuurland in Zuid-Amerika lijden schapen en geiten aan oogaandoeningen en ook de herders krijgen toenemend oogziektes. Men meent zelfs al een afname van het plankton vastgesteld te hebben, wat heel de voedselketen catastrofaal kan beinvloeden.

volgend hoofdstuk: toerisme
© Pinguins info  |   2000-2021